Mijn vader werd in 1909 in Amsterdam geboren en bracht er zijn hele jeugd door voordat hij in 1934 naar Duivendrecht verhuisde. In het Centrum, Oost, Zuid en West kende hij alle straten. Noord vond hij eigenlijk niet bij Amsterdam horen en toen na de Tweede Wereldoorlog de stadswijk Nieuw West gebouwd werd beschouwde hij dat als niet als een onderdeel van ‘zijn’ Amsterdam. Een wijk die toch eigenlijk bedoeld voor zijn soort mensen maar dan in de jaren vijftig. Ruime woningen, een Bruijnzeelkeuken, lichte en mooie scholen voor de kinderen, waar Montessorionderwijs gecombineerd werd met vernieuwingsonderwijs om te kijken of deze twee schooltypes elkaar positief zouden beïnvloeden en zouden uitgroeien tot een nieuwe school.
Net als later in de Bijlmer liep het er wat anders. Hoe het liep kun je lezen in de boeken van Walter van den Berg. Hij schreef vier romans over dit stadsdeel. Drie daarvan heb ik gelezen. In Schuld treden dezelfde mensen op als in De Hondenkoning en West. Als de vader van Cor en Ron is overleden krijgt moeder een vriend: Erik. Van deze vader leren de jongens niet veel goeds. Hij slaat hun moeder en dat gaat jaren zo door totdat Ron oud genoeg is en Erik de deur uit zet. Ron zelf heeft dan al genoeg slaag van het leven gehad. Zijn carrière als zanger loopt op niets uit. Zijn vrouw loopt bij hem weg en en ze laat hun zoontje Kevin bij hem achter omdat haar nieuwe Marokkaanse vriend niet voor een kind wil zorgen.
Cor is een buitenbeentje. Hij kan goed leren en past als ‘Meneertje VWO’ niet in de omgeving waarin hij opgroeit. De omgang met broer Ron gaat ook al niet van een leien dakje. Cor is de schrijver van de vier boeken die van een hard en mistroostig leven verhalen. Geldgebrek leidt tot criminaliteit waar ook zoon Kevin een rol in gaat spelen. Laptops en iPhones worden gestolen en verhandeld. En het gaat nog veel verder. “Mijn broer had nog gezongen op de avond dat hij iemand doodsloeg.” is de openingszin van Schuld.
Schuld moet letterlijk genomen worden. Het is een bedrag in het boekje van witte Mo, een louche handelaar. Ron is hem dat bedrag schuldig nadat hij – samen met Cor – het plaatsen van een nieuwe keuken in het huis van Sandra verklungeld heeft.
Van den Berg schrijft in korte, kale zinnen. Er staat geen woord te veel in zo’n zin. De chronologie van de hoofdstukken is door elkaar gehusseld. Hierdoor ontstaat een spanning die maakt dat je doorleest. Ik vond het boek te grauw en triest om het zomaar een mooi boek te noemen. Het is opmerkelijk en zeker goed geschreven. Ik ga dat vierde boek ook nog kopen. Daarin verschil ik van mijn vader. Ik lees alles over Amsterdam. Ook over Nieuw West.